Bến En: Vẻ đẹp tiềm ẩn giữa đại ngàn

Cách trung tâm TP Thanh Hóa chừng hơn 46km về phía Tây Nam, đi qua các phố thị đông đúc và ồn ào xe cộ, con đường dẫn chúng tôi đến Bến En cắt ngang qua những ngôi làng nhỏ của đồng bào người Thái, người Thổ và người Mường. Bao quanh những ngôi làng nhỏ là các dãy núi đá vôi chạy dài, một kiểu địa hình đặc trưng của Thanh Hóa. Mùa này đang là mùa lúa chín, dọc theo hai bên đường là màu vàng rực của cánh đồng lúa trải rộng như một tấm thảm vàng.

Càng đi về phía trước, chỉ còn những con đường quanh co và một màu xanh ngút ngàn của núi rừng. Đó là Vườn Quốc gia Bến En nổi danh với nhiều cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và hệ sinh thái động - thực vật phong phú, đại diện cho hệ sinh thái đai thấp ở khu vực Bắc Trung Bộ Việt Nam.

Vườn Quốc gia Bến En thuộc địa bàn 2 huyện Như Thanh và Như Xuân của tỉnh Thanh Hóa. Đây là điểm đến của các nhà nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước, du khách quốc tế và trong nước đến thăm quan du lịch . Ngày 27/1/1992, Vườn quốc gia Bến En đã được thành lập theo Quyết định số 33/CP của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay là Thủ tưởng Chính phủ), với chức năng nhiệm vụ bảo tồn thiên nhiên các hệ sinh thái, phục hồi các loài động thực vật, nghiên cứu khoa học phát triển du lịch, cải thiện và ổn định đời sống nhân dân vùng đệm. Đồng thời, tuyên truyền vận động nhân dân cùng tham gia quản lý bảo vệ và phát triển rừng.

Vườn Quốc gia Bến En được biết đến là một quần thể sinh thái có hệ thống núi - sông - hồ rộng trên 16.000ha, trong đó có hơn 8.500ha rừng nguyên sinh với hệ động thực vật phong phú, đa dạng với hàng trăm loài, bộ, họ như các cây lim xanh rất đặc trưng, lên tới cả ngàn tuổi; cây trò trĩ và các loài thuốc nam quý... Tính đặc trưng của vườn thể hiện ở những nét đẹp và phong phú rất khác các vườn quốc gia khác. Ở Bến En có hệ động vật đa dạng với các loài quý hiếm như: Voi, hổ, gấu, chim… tồn tại trong 37 bộ, 96 họ, 216 giống và 309 loài. Các loài voi, vượn má trắng, hổ... là những thuộc loại quý hiếm đang được bảo vệ.

Huyền thoại hồ trên núi

Điểm nhấn tạo nên vẻ đẹp kì vĩ, hoang sở của Vườn quốc gia Bến En là sông Mực rộng gần 4.000 ha nằm ở độ cao khoảng 200m so với mực nước biển. Mặt sông bốn mùa phẳng lặng với màu trong xanh cùng một chuỗi 21 đảo nổi lớn, nhỏ tạo nên một cảnh sắc thơ mộng, huyền ảo.

Có đến đây, trực tiếp cảm nhận bằng mọi giác quan mới thấy được nét đẹp như huyền thoại của vùng non nước đan xen giữa vẻ trầm mặc của mây núi, sắc dịu dàng nên thơ của đất trời và hơi thở mới của cuộc sống hiện đại.

Giữa một màu xanh ngát của núi rừng, sông Mực hiện ra như một đại dương khổng lồ trong lòng núi, màu xanh êm đềm in bóng mây trời trong lòng nước tựa như một bức tranh thủy mặc vừa hùng vĩ, vừa thanh bình. Và khi chiều xuống, ánh mặt trời lấp loáng phản chiếu qua mặt nước, những đàn chim bay về rừng tìm chốn ngủ, đàn trâu lờ lững gặm cỏ bên bờ, tất cả đã tạo nên một khung cảnh bình yên, thoát tục đến nao lòng.

Vẻ đẹp của sông Mực không phải tự nhiên mà có, nó còn gắn liền với một huyền thoại. Chuyện kể rằng, từ thời mông muội của thuở tạo thiên lập địa, một hôm, chàng Mực, con trai của Long Vương, ngược theo dòng nước từ biển Đông bơi sâu vào đất liền dạo chơi, ngắm cảnh. Mải mê rong chơi trước cảnh sắc núi non hùng vĩ, quên mất giờ về nên khi thủy triều rút, chàng Mực bị mắc cạn tại nơi đây.

Không thể trở về biển khơi, chàng khóc thảm thiết rồi nằm chết giữa đại ngàn xanh thẳm. Nước mắt chàng biến thành sông, gọi là sông Mực. Nơi chàng vùng vẫy chết tạo thành hồ sâu và những tua mực là những dòng suối nhỏ. Chính vì vậy sông có tên là sông Mực, rộng 4.000ha, sâu hàng chục mét với dòng nước quanh năm trong xanh và yên ả, trong lòng sông cá tôm nhiều không xuể.

Đến nơi dây, du khách khó cưỡng lại niềm vui được thăm thú, câu cá và bơi thuyền trên hồ rộng hàng nghìn héc - ta; được thưởng thức các món ăn dân dã mà giàu bản sắc văn hóa của người Thái, người Mường từ những loài cá được bắt lên từ sông Mực như: Cá nướng than, canh lá đắng lòng cá… cùng với những chén rượu say nồng của người bản địa.

Ngoài khu vực hồ, đảo và rừng, Bến En còn có những dãy núi đá vôi với nhiều hang động còn giữ được vẻ tự nhiên như: Hang Ngọc, hang Dơi, hang Xuân Thái... với những nhũ thạch mang hình thù kỳ thú, đẹp huyền ảo.

Trong số 21 đảo trên sông Mực, hiện mới có 13 đảo được người dân địa phương đặt tên gắn với những giai thoại, hình dáng, đặc điểm riêng biệt của mỗi đảo… Ví như người dân gọi là đảo Đôi vì trên đảo có nhiều thế cây mọc theo đôi, theo cặp, thân cành xoắn xuýt khiến người ta liên tưởng đến tình yêu đôi lứa. Đảo Tình Yêu được gắn với câu chuyện tình cảm động của đôi trai gái người Thái, không lấy được nhau đã khóc than mà tạo nên hòn đảo này. Còn nữa những đảo Lúng Túng, đảo Bồng Lai, đảo Bến Mơ, đảo Hy Vọng… đều gắn với những giai thoại riêng đầy thi vị.

Tiềm năng sẵn có là vậy, song những tiềm năng ấy vẫn chưa được phát huy xứng tầm với những gì mà thiên nhiên ban tặng. Cảnh sắc như một chốn bồng lai tiên cảnh hiếm nơi nào có được, thế nhưng vẫn chưa có nhiều người biết đến. Nhiều năm qua, hiệu quả kinh doanh dịch vụ ở Bến En còn thấp, lượng khách đến tham quan chưa nhiều, chưa tạo được thương hiệu du lịch đủ mạnh...

Để khai thác một cách có hiệu quả tiềm năng du lịch sinh thái, Ban Quản lý Vườn Quốc gia Bến En đang tập trung khai thác thế mạnh cảnh quan thiên nhiên để phát triển loại hình du lịch sinh thái. Bên cạnh đó, việc phát triển du lịch cộng đồng ở Bến En cũng vô cùng quan trọng, không chỉ tạo việc làm cho nhân dân địa phương mà còn góp phần phát triển kinh tế - xã hội , cải thiện đời sống đồng bào dân tộc, góp phần vào sự phát triển của địa phương, bảo vệ môi trường sinh thái. Một cán bộ quản lí tại đây từng so sánh ví von: Bến En vẫn còn như một nàng công chúa đang ngủ say trong rừng, chừng nào chưa có nụ hôn của hoàng tử đánh thức, nàng vẫn còn ngủ mãi và vẻ đẹp tiềm ẩn thì vẫn cứ mãi ẩn giữa đại ngàn thâm u này.

Nguồn: baomoi.com