QUY TẮC XUẤT XỨ VÀ THỦ TỤC VỀ XUẤT XỨ
Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) là sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp và người dân Mỹ, dẫn dắt xu hướng xuất khẩu hàng hóa “Sản xuất tại Mỹ” và tạo thêm nhiều việc làm với thu nhập cao hơn cho người Mỹ ngay tại sân nhà. Bằng việc cắt giảm hơn 18.000 loại thuế tại các đất nước khác nhau đối với các sản phẩm được sản xuất tại Mỹ, TPP chắc chắn sẽ khiến những người nông dân Mỹ, người chăn nuôi, nhà sản xuất công nghiệp, nhà cung cấp dịch vụ, và những doanh nghiệp nhỏ có thể cạnh tranh – và chiến thắng – tại những thị trường phát triển nhanh nhất trên thế giới. Với hơn 95% người tiêu dùng trên thế giới sống ngoài biên giới của chúng ta, TPP sẽ mở rộng đáng kể lượng xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ “sản xuất tại Mỹ” và tạo thêm nhiều việc làm cho người Mỹ.
TÓM TẮT
Chương Quy tắc xuất xứ và thủ tục về xuất xứ thiết lập định nghĩa về quy tắc xuất xứ đối với một sản phẩm có nguồn gốc từ các nước thành viên TPP và do đó thích hợp cho những lợi ích từ TPP. Nó cũng thiết lập các cơ chế để thực thi các nguyên tắc này. Đồng thời, nó đảm bảo rằng các lợi ích từ hiệp định đến các Bên trong TPP sẽ được thực thi ở tiêu chuẩn cao với những giao ước đầy tham vọng. Những quy tắc mạnh mẽ về xuất xứ trong TPP sẽ giúp loại bỏ sự ưu đãi cho các công ty Mỹ nhằm di chuyển sản xuất ra nước ngoài và khuyến khích họ giữ lại các công việc lương cao tại Mỹ.
TỔNG QUAN CHƯƠNG 3
Định nghĩa “Xuất xứ TPP”
Chương Quy tắc xuất xứ thiết lập một cam kết cơ bản rằng chỉ “hàng hóa có xuất xứ” – đó là, những hàng hóa thực sự được sản xuất tại các nước TPP – sẽ nhận được mức thuế quan thấp hơn trong TPP. Một hàng hóa được sản xuất tại các quốc gia bên ngoài TPP thì không được coi là xuất xứ từ TPP. Quy tắc này quy định cụ thể đối với từng sản phẩm, thông qua việc xác định các công đoạn mà nó phải trải qua để được coi là một hàng hóa của TPP và nhận được lợi ích từ TPP.
Xuất xứ hàng hóa
Chương Quy tắc xuất xứ sẽ có 3 cách để xác định rằng làm thế nào mà một hàng hóa được coi là “sản xuất tại TPP”:
- Hàng hóa xuất xứ thuần túy hoặc nông phẩm
Chương Quy tắc xuất xứ xác định những hàng hóa mà trồng, thu hoạch hoặc đánh bắt tại các nước TPP là có xuất xứ và hội đủ điều kiện TPP để nhận được mức thuế quan thấp hơn. Quy tắc này cho phép những người nông dân nhận được những lợi ích từ TPP dành cho nông phẩm hoặc các loại cây trồng tại các nước TPP, hoặc dành cho cá được đánh bắt trên những con tàu thuộc TPP.
- Hàng hóa được sản xuất hoàn toàn từ nguyên liệu thuộc TPP
Chương Quy tắc xuất xứ xác định những hàng hóa được sản xuất hoàn toàn từ nguyên liệu có xuất xứ và mặt khác có thể đáp ứng được đủ các điều kiện của quy tắc xuất xứ trong TPP thì sẽ nhận được mức thuế quan thấp hơn.
- Quy tắc cụ thể mặt hàng
Chương Quy tắc xuất xứ cho phép nhiều mặt hàng được coi là xuất xứ từ TPP nếu họ đáp ứng được các quy tắc mặt hàng cụ thể của thỏa thuận về hạn chế chủng loại hoặc lượng nguyên vật liệu không xuất xứ từ TPP có thể được sử dụng hoặc nếu các nguyên vật liệu đó đã được biến đổi đáng kể vào một “sản phẩm TPP”. Ví dụ, sản phẩm hóa chất thường là kết quả của các quá trình sản xuất phức tạp nhằm biết đổi các nguyên vật liệu đầu vào đơn giản thành những sản phẩm mới hoặc khác biệt. Quy tắc này đảm bảo rằng chỉ những doanh nghiệp dám đầu tư đáng kể và sử dụng lượng nguyên vật liệu và linh kiện đáng kể tại nước Mỹ và các quốc gia TPP khác mới hội đủ điều kiện để nhận được mức thuế thấp hơn. Khái niệm này, được gọi là “sự tích lũy”.
Sự cộng gộp
Chương Quy tắc xuất xứ cho phép các nước TPP đối xử với các nguyên vật liệu đến từ một nước TPP giống như cách mà họ đối xử với các nguyên vật liệu đến từ các nước TPP khác khi những nguyên vật liệu này được sử dụng để tạo ra một sản phẩm TPP. Khái niệm này, gọi là “sự cộng gộp”, nó khuyến khích các doanh nghiệp trong TPP tích hợp sản xuất và chuỗi cung ứng trong nội khối TPP, khiến cho hoạt động sản xuất kinh doanh tại Mỹ và các nước TPP trở lên hấp dẫn hơn so với các nước khác.
Hàng hóa sản xuất lại
Sản xuất lại mang đến những lợi ích quan trọng, bao gồm việc hỗ trợ tạo ra thêm việc làm và giảm thiểu căng thẳng về môi trường. Nhận thấy những lợi ích này, Quy tắc xuất xứ đảm bảo rằng những nguyên liệu được tái tạo lại được sử dụng trong quá trình sản xuất ra một sản phẩm sản xuất lại được tính như là nguyên vật liệu TPP, cho phép những hàng hóa sản xuất lại được tính như là có xuất xứ TPP. Vì rằng sản xuất lại là một quá trình sản xuất phức tạp, đắt giá, và thâm dụng lao động nên những cam kết này sẽ giúp các công ty giảm nhu cầu nhập khẩu nguyên vật liệu và linh kiện từ bên ngoài khu vực TPP và khuyến khích sản xuất trong nước, điều này ích lợi cho người lao động Mỹ và các nước TPP khác.
Quá cảnh và chuyển tải
Với các nước TPP nằm rải rác trên khắp khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, các nhà sản xuất công nghiệp trên tất cả các nước TPP phải có khả năng vận chuyển hàng hóa xuyên đại dương nhằm đưa hàng hóa đến với người tiêu dùng. Chương Quy tắc xuất xứ đảm bảo rằng hàng hóa TPP sẽ không bị mất thuế quan ưu đãi chỉ đơn giản vì các tuyến mà nó quá cảnh để đến tay người tiêu dùng. Đồng thời, để ngăn cản tình trạng gian lận khi thi hành các quy tắc trong TPP, chương này áp đặt những giới hạn nghiêm ngặt về quy trình sản xuất mà nó có thể được thực hiện trong khi quá cảnh bên ngoài khu vực TPP để một sản phẩm vẫn được hưởng thuế quan ưu đãi của TPP.
Thủ tục xuất xứ
Các nước TPP làm việc với các nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu và nhà sản xuất theo nhiều cách khác nhau. Một số công ty có thể thích ứng với những cách khác nhau này, nhưng một số công ty khác – đặc biệt là các công ty nhỏ hoặc các công ty thương mại mới gia nhập – thường cảm thấy khó khăn, phức tạp, và nặng nề trong việc đối phó với các nước trên. Để đảm bảo cho các doanh nghiệp của chúng ta – đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ – có thể dễ dàng hoạt động trên khắp khu vực TPP, chương Quy tắc xuất xứ thiết lập một hệ thống TPP-mở rộng phổ biến để tỏ rõ và xác minh rằng hàng hóa sản xuất trong TPP đáp ứng các quy tắc xuất xứ. Điều này cho phép tất cả các công ty thương mại có thể yêu cầu được hưởng chế độ đối xử ưu đãi, miễn là họ có khả năng và tài liệu để củng cố yêu cầu đó. Thêm nữa, chương này cung cấp cho cơ quan hải quan những công cụ mà họ cần để xác minh các yêu cầu theo cách thức mà họ cho là thích hợp nhất, cho phép họ thực hiện các yêu cầu thông tin đến các nhà nhập khẩu, nhà xuất khẩu, hoặc nhà sản xuất, hoặc yêu cầu đến thăm cơ sở vật chất của nhà xuất khẩu và nhà sản xuất.
Thích nghi với những thách thức trong tương lai về Công nghệ và Chuỗi cung ứng
Nhận thấy rằng các quy trình sản xuất và tính chất của chuỗi cung ứng thay đổi theo thời gian, chương Quy tắc xuất xứ cam kết các Bên trong TPP sẽ gặp gỡ thường xuyên để xem xét cải tiến việc quản lý các quy tắc xuất xứ.
CÁC ĐẶC TRƯNG MỚI
Các cam kết mở rộng trong TPP về sự cộng dồn là một sự đổi mới quan trọng được thiết kế để giúp thúc đẩy chuỗi sản xuất và cung ứng giữa Mỹ và các nước TPP khác, và để giảm động cơ chuyển hướng sản xuất của các nhà sản xuất ra ngoài khu vực TPP. TPP cũng bao gồm các điều khoản chi tiết hơn bất kỳ hiệp định thương mại tự do nào khác mà Mỹ đã từng ký kết dành cho các nhà nhập khẩu để thực hiện các yêu cầu về đối xử ưu đãi thuế quan và dành cho các cơ quan hải quan để xác minh các yêu cầu về đối xử ưu đãi. Sự cải tiến này sẽ giúp truyền tải tin tức tốt hơn đến các nhà xuất khẩu Mỹ về những gì mà họ mong đợi trong thời gian xác minh, làm thế nào để chứng minh sự tuân thủ, và làm thế nào để ứng xử nếu hàng hóa bị từ chối ưu đãi.
TÁC ĐỘNG
Quy tắc xuất xứ xác định thế nào là một sản phẩm được coi là có xuất xứ TPP và do đó làm cách nào để hội tụ đủ điều kiện để được đối xử miễn thuế theo hiệp định. Cùng với các điều khoản thực thi, quy tắc này đảm bảo các lợi ích của hiệp định đối với các nước TPP dựa trên các tiêu chuẩn cao của hiệp định, các nghĩa vụ đầy tham vọng, hơn nhiều so với các nước không nằm trong TPP.
Chương Quy tắc xuất xứ cũng khuyến khích đầu tư vào các nền kinh tế trong TPP bằng việc thiết lập các quy tắc đơn giản và rõ ràng về việc yêu cầu đối xử ưu đãi. Rất nhiều các hiệp định FTA trước đây giữa các nước trong khu vực có hoạt động thương mại sầm uất nhất trên thế giới có các quy tắc riêng của họ,. Điều này tạo ra cái gọi là hiệu ứng “tô mì Ý” với những quy tắc xuất xứ chồng chéo, xoắn xít và không gắn kết với nhau giữa các hiệp định FTA. Điều này thường gây khó khăn cho các công ty thương mại trong việc tận dụng những lợi ích từ hiệp định, đặc biệt là khi hàng hóa thường được trải qua nhiều công đoạn sản xuất ở nhiều quốc gia với các bên tham gia khác nhau và bị ảnh hưởng chồng chéo bởi các hiệp định FTA khác nhau mà các hiệp định này thường không có sự liên kết với nhau.
Vì TPP giúp phát triển và hợp nhất thị trường Châu Á – Thái Bình Dương thành một thể duy nhất, thiết lập các quy tắc xuất xứ chung nên việc các công ty Mỹ chuyển tới châu Á để kết nối với sản xuất và chuỗi cung ứng tại khu vực Châu Á – Thái Bình Dương có thể không còn cần thiết nữa. Nước Mỹ đang nổi lên như là một lựa chọn tuyệt vời để đặt nền tảng sản xuất vì thị trường ở đây rộng lớn, chi phí năng lượng thấp, có những sự đổi mới không nơi nào sánh kịp, sức mạnh công nghệ, lực lượng lao động được đào tạo, và môi trường đầu tư hấp dẫn. Nếu như cả TPP và T-TIP được ký kết và thông qua bởi Quốc hội Mỹ, thì bên cạnh các FTA hiện tại, nước Mỹ sẽ có quyền tiếp cận tự do thương mại tới gần 2/3 nền kinh tế toàn cầu. TPP liên kết các doanh nghiệp Mỹ và người lao động Mỹ một cách trực tiếp vào các mạng lưới sản xuất và cung ứng này, cung cấp các cơ hội để tăng cường hơn nữa xuất khẩu và việc làm tại Mỹ.
