Tình hình thu hút đầu tư nước ngoài 5 tháng đầu năm 2020

Tính đến 20/5/2020, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà ĐTNN đạt 13,89 tỷ USD, bằng 83% so với cùng kỳ năm 2019. Vốn thực hiện của dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 6,7 tỷ USD, bằng 91,8% so với cùng kỳ năm 2019.

Tính lũy kế đến ngày 20/5/2020, cả nước có 32.025 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký 376,6 tỷ USD. Vốn thực hiện lũy kế của các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 218,48 tỷ USD, bằng 58% tổng vốn đầu tư đăng ký còn hiệu lực.

Thông tin chi tiết như sau:

I. VỀ ĐẦU TƯ NƯỚC NGOÀI TẠI VIỆT NAM

1. Tình hình thu hút ĐTNN 5 tháng đầu năm 2020

1.1. Tình hình hoạt động:

Vốn thực hiện:

Tính tới 20/5/2020, ước tính các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giải ngân được 6,7 tỷ USD, bằng 91,8% so với cùng kỳ năm 2019.  

Tình hình xuất, nhập khẩu:

Xuất khẩu: Kim ngạch xuất khẩu của khu vực ĐTNN giảm cả về giá trị so với cùng kỳ cũng như tỷ trọng trong kim ngạch xuất khẩu cả nước. Xuất khẩu (kể cả dầu thô) đạt 66,06 tỷ USD, bằng 93,1% so với cùng kỳ, chiếm 66,5%[1] kim ngạch xuất khẩu. Xuất khẩu không kể dầu thô đạt 65,37 tỷ USD, bằng 93,3% so với cùng kỳ năm 2019, chiếm 65,8% kim ngạch xuất khẩu cả nước trong 5 tháng đầu năm 2020.

Nhập khẩu: Nhập khẩu của khu vực ĐTNN đạt 55,54 tỷ USD, bằng 95,7% so cùng kỳ và chiếm 57% kim ngạch nhập khẩu cả nước.

Mặc dù giảm so với cùng kỳ, song tính chung trong 5 tháng đầu năm 2020, khu vực ĐTNN vẫn xuất siêu 10,5 tỷ USD kể cả dầu thô và xuất siêu 9,8 tỷ USD không kể dầu thô, bù đắp phần nhập siêu 8,6 tỷ USD của khu vực trong nước, giúp cả nước xuất siêu 1,88 tỷ USD.

Tính đến 20/5/2020, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần của nhà ĐTNN đạt 13,89 tỷ USD, bằng 83% so với cùng kỳ năm 2019. Mặc dù vốn đăng ký cấp mới và vốn điều chỉnh tăng hơn so với cùng kỳ, song vốn góp của các nhà ĐTNN theo phương thức GVMCP vẫn tiếp tục giảm mạnh, làm giảm tổng vốn đầu tư thu hút được trong 5 tháng đầu năm.

Tuy nhiên, nếu xét về giá trị, vốn đăng ký 5 tháng năm 2020 vẫn tăng so với cùng kỳ các năm 2016-2018 (tăng 40,3% so với năm 2018, 11,5% so với năm 2017 và 36,7% so với năm 2016).

Trong đó:

Vốn đăng ký mới: Có 1.212 dự án mới được cấp GCNĐKĐT (giảm 10,1% so với cùng kỳ), tổng vốn đăng ký đạt 7,44 tỷ USD (tăng 15,2% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2019). Vốn đầu tư tăng là do trong 5 tháng đầu năm có dự án Nhà máy điện khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Bạc Liêu được cấp GCNĐKĐT mới với tổng vốn đầu tư là 4 tỷ USD, chiếm 53,8% tổng vốn đăng ký mới. Dự án lớn đã đẩy quy mô dự án bình quân tăng hơn so với cùng kỳ, từ 4,7 triệu USD năm 2019 lên 6,1 triệu USD trong năm 2020.

Vốn điều chỉnh: Có 436 lượt dự án đăng ký điều chỉnh vốn đầu tư (giảm 13,7% so với cùng kỳ), tổng vốn đăng ký tăng thêm đạt trên 3,45 tỷ USD (tăng 31,4% so với cùng kỳ năm 2019). Vốn điều chỉnh trong 5 tháng tăng do có Dự án tổ hợp hoá dầu Miền Nam Việt Nam tại Bà Rịa - Vũng Tàu (Thái Lan) điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 1,386 tỷ USD.

Góp vốn, mua cổ phần: Có 3.528 lượt góp vốn, mua cổ phần của nhà ĐTNN (tăng 11,6% so với cùng kỳ), tổng giá trị vốn góp 2,99 tỷ USD (bằng 39,1% so với cùng kỳ). Mặc dù số lượt góp vốn, mua cổ phần tăng, song quy mô góp vốn nhỏ, bình quân chỉ có 0,85 triệu USD/ lượt góp vốn, nhỏ hơn nhiều so với quy mô bình quân trong 5 tháng đầu năm 2019 2]. Cơ cấu giá trị góp vốn, mua cổ phần trong tổng vốn đầu tư đăng ký cũng giảm đáng kể so với cùng kỳ năm 2019 (từ 45,7% trong 5 tháng năm 2019 xuống 21,5% trong 5 tháng năm 2020).

  Theo lĩnh vực đầu tư:

Các nhà đầu tư nước ngoài đã đầu tư vào 18 ngành lĩnh vực, trong đó lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu với tổng vốn đầu tư đạt 6,88 tỷ USD, chiếm 49,5% tổng vốn đầu tư đăng ký. Lĩnh vực sản xuất, phân phối điện đứng thứ 2 với tổng vốn đầu tư 3,92 tỷ USD, chiếm 28,3% tổng vốn đầu tư đăng ký. Tiếp theo lần lượt là các lĩnh vực bán buôn bán lẻ, hoạt động kinh doanh bất động sản với tổng vốn đăng ký 945 triệu USD và 801 triệu USD. Còn lại là các lĩnh vực khác.

Theo đối tác đầu tư:

Đã có 96 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam. Singapore dẫn đầu với tổng vốn đầu tư 5,31 tỷ USD, chiếm 38,2% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam; Thái Lan đứng thứ hai với tổng vốn đầu tư 1,45 tỷ USD, chiếm 10,5% tổng vốn đầu tư. Trung Quốc đứng vị trí thứ 3 với tổng vốn đầu tư đăng ký 1,27 tỷ USD, chiếm 9,1% tổng vốn đầu tư. Tiếp theo là Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan,...

Nếu xét theo số lượng dự án thì Hàn Quốc đứng vị trí thứ nhất (325 dự án); Trung Quốc đứng vị trí thứ hai (176 dự án); Nhật Bản đứng thứ ba (133 dự án); Hồng Kông đứng thứ tư (113 dự án);…

Theo địa bàn đầu tư:

Các nhà ĐTNN đã đầu tư vào 57 tỉnh, thành phố trên cả nước. Bạc Liêu vẫn tiếp tục dẫn đầu với 1 dự án lớn có vốn đầu tư 4 tỷ USD, chiếm 28,8% tổng vốn đầu tư đăng ký. Bà Rịa - Vũng Tàu đứng thứ 2 với tổng vốn đăng ký đạt 1,9 tỷ USD, chiếm 13,9% tổng vốn đầu tư[3]. TP Hồ Chí Minh đứng thứ 3 với 1,6 tỷ USD, chiếm 11,5% tổng vốn đầu tư (trong đó đầu tư theo phương thức góp vốn, mua cổ phần chiếm tỷ trọng lớn, chiếm 76,9% tổng vốn đầu tư đăng ký của Thành phố, chiếm 54,5% tổng số lượt góp vốn, mua cổ phần và 41,2% tổng giá trị vốn góp của cả nước). Tiếp theo lần lượt là Hà Nội, Hà Nam, Bình Dương...

Nếu xét theo số lượng dự án thì TP Hồ Chí Minh dẫn đầu (450 dự án); Hà Nội đứng thứ hai (258 dự án); Bắc Ninh đứng thứ ba (78 dự án),….

Một số dự án lớn trong tháng 5 tháng đầu năm 2020:

(1) Dự án Nhà máy điện khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) Bạc Liêu thuộc Trung tâm nhiệt điện LNG Bạc Liêu (Singapore), tổng vốn đầu tư đăng ký 4 tỷ USD với mục tiêu sản xuất điện từ khí tự nhiên hóa lỏng LNG (cấp GCNĐKĐT ngày 16/1/2020).

(2) Dự án Tổ hợp hoá dầu miền Nam Việt Nam (Thái Lan) tại Bà Rịa – Vũng Tàu, điều chỉnh tăng vốn đầu tư 1,386 tỷ ngày 18/4/2020.

(3) Dự án Nhà máy sản xuất lốp xe Radian Jinyu (Việt Nam), tổng vốn đầu tư 300 triệu USD với mục tiêu sản xuất lốp xe toàn thép TBR do nhà đầu tư Trung Quốc đầu tư tại Tây Ninh (cấp GCNĐKĐT ngày 21/1/2020).

(4) Dự án Victory - Nhà máy sản xuất sản phẩm điện tử công nghệ cao tại Đồng Văn, Hà Nam (Đài Loan), tổng vốn đầu tư 273 triệu USD với mục tiêu sản xuất, lắp ráp các thiết bị máy tính điện tử và ngoại vi máy tính; sản xuất các thiết bị âm thanh và hình ảnh điện tử dân dụng (cấp GCNĐKĐT này 1/4/2020).

(5) Dự án Công trình văn phòng tại 29 Liễu Giai (Singapore), điều chỉnh tăng vốn đầu tư thêm 246 triệu USD ngày 31/3/2020.

2. Tình hình thu hút ĐTNN trong tháng 5 năm 2020

Riêng trong tháng 5 năm 2020, cả nước đã thu hút được 1,55 tỷ USD vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn, mua cổ phần của nhà ĐTNN, bằng 72,4% so với mức vốn đầu tư thu hút được trong cùng kỳ năm 2019, chiếm 11,2% tổng vốn đầu tư trong 5 tháng đầu năm, bằng 41,1% so với tháng 4, bằng 74,6% tháng 3 và tăng 36,3% so với tháng 2/2020.
Trong đó:

- Có 228 dự án được cấp mới GCNĐKĐT, tổng vốn đăng ký đạt 660,2 triệu USD, bằng gần 59,3% so với cùng kỳ năm 2019 và chiếm 42,5% tổng vốn đầu tư trong tháng. Mặc dù số dự án đầu tư đăng ký mới trong tháng 5 tăng nhẹ lên so với tháng 4, xong quy mô dự án nhỏ, không nhiều các dự án lớn[4] nên tổng vốn đầu tư đăng ký trong tháng 5 chỉ bằng 52,9% tháng 4/2020.

- Có 101 lượt dự án điều chỉnh vốn, tổng vốn đăng ký tăng thêm đạt gần 381,1 triệu USD, bằng 73,5% so với cùng kỳ năm 2019, chiếm 24,5% tổng vốn đầu tư trong tháng. Tương tự như vốn đăng ký mới, vốn đầu tư điều chỉnh trong tháng 5 giảm mạnh (giảm 81%) so với tháng 4/2020 dù số lượt điều chỉnh tăng lên do tháng 4 có nhiều dự án điều chỉnh vốn rất lớn.

- Có 318 lượt GVMCP của nhà ĐTNN, tổng giá trị vốn góp gần 512 triệu USD, bằng 99,5% so với cùng kỳ năm 2019, giảm nhẹ (2%) so với tháng 4/2020 và chiếm gần 33% tổng vốn đầu tư trong tháng.

 3. Tình hình ĐTNN luỹ kế tới 20/5/2020

Tính lũy kế đến ngày 20/05/2020, cả nước có 32.025 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký gần 376,6 tỷ USD. Vốn thực hiện lũy kế của các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 218,48 tỷ USD, bằng 58% tổng vốn đăng ký còn hiệu lực.

- Theo lĩnh vực: các nhà ĐTNN đã đầu tư vào 19/21 ngành trong hệ thống phân ngành kinh tế quốc dân, trong đó lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm tỷ trọng cao nhất với 220,3 tỷ USD, chiếm 58,5% tổng vốn đầu tư, tiếp theo là các lĩnh vực kinh doanh bất động sản với 58,3 tỷ USD (chiếm 15,5% tổng vốn đầu tư); sản xuất, phân phối điện với 27,5 tỷ USD (chiếm 7,3% tổng vốn đầu tư).

- Theo đối tác đầu tư: Hiện đã có 136 quốc gia, vùng lãnh thổ có dự án đầu tư tại Việt Nam. Trong đó đứng đầu là Hàn Quốc với tổng vốn đăng ký 68,2 tỷ USD (chiếm 18,1% tổng vốn đầu tư). Nhật Bản đứng thứ hai với 59,9 tỷ USD (chiếm gần 15,9% tổng vốn đầu tư), tiếp theo lần lượt là Singapore và Đài Loan, Hồng Kông.

- Theo địa bàn: ĐTNN đã có mặt ở tất cả 63 tỉnh, thành phố trong cả nước, trong đó thành phố Hồ Chí Minh vẫn là địa phương dẫn đầu trong thu hút ĐTNN với 47,6 tỷ USD (chiếm 12,6% tổng vốn đầu tư); tiếp theo là Hà Nội với 37,6 tỷ USD (chiếm gần 10% tổng vốn đầu tư); Bình Dương với 34,8 tỷ USD (chiếm 9,2% tổng vốn đầu tư).

II. VỀ ĐẦU TƯ CỦA VIỆT NAM RA NƯỚC NGOÀI

Trong 5 tháng đầu năm 2020, tổng vốn đầu tư Việt Nam ra nước ngoài cấp mới và tăng thêm đạt 180,7 triệu USD, bằng 98,7% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó có 60 dự án được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư mới, với tổng vốn đăng ký đạt gần 161,9 triệu USD (gấp gần 1,7 lần so với cùng kỳ) và 11 lượt dự án điều chỉnh vốn đầu tư với tổng vốn tăng thêm là 18,8 triệu USD (bằng 22,2% so với cùng kỳ năm 2019). Vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài tăng đột biến sau khi giảm mạnh trong 4 tháng đầu năm do trong tháng 5 có dự án dự án Công ty TNHH Vonfram Masan (Đức) lớn được cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư ra nước ngoài với tổng vốn đầu tư ra nước ngoài 91,5 triệu USD.

Riêng trong tháng 5/2020, có 15 dự án được cấp GCNĐKĐT mới và 2 lượt dự án điều chỉnh, với tổng vốn đầu tư ra nước ngoài cấp mới và tăng thêm đạt 111,76 triệu USD, tăng gấp 3,3 lần so với cùng kỳ năm 2019.

Các nhà đầu tư Việt Nam đã đầu tư ra nước ngoài ở 14 lĩnh vực. Trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu, với 3 dự án cấp mới và 2 lượt điều chỉnh vốn, tổng vốn đăng ký 100,5 triệu USD, chiếm 55,6%. Lĩnh vực bán buôn, bán lẻ xếp thứ 2, với tổng vốn đầu tư 31,4 triệu USD, chiếm 17,4%; tiếp theo là các lĩnh vực dịch vụ lưu trú và ăn uống, hoạt động chuyên môn, khoa học công nghệ.

Có 18 quốc gia, vùng lãnh thổ nhận đầu tư của Việt Nam trong 5 tháng đầu năm 2020. Dẫn đầu là Đức với 4 dự án đầu tư mới, tổng vốn đầu tư đăng ký đạt 92,61 triệu USD, chiếm 51,3% tổng vốn đầu tư. Hoa Kỳ đứng thứ hai, với 21,72 triệu USD, chiếm gần 12%. Tiếp theo là Myanmar, Singapore, Campuchia, …

[1] 4 tháng đầu năm, xuất khẩu kể cả dầu thô chiếm 70,2% kim ngạch xuất khẩu; xuất khẩu không kể dầu thô chiếm 69,3% kim ngạch xuất khẩu.

[2] Quy mô góp vốn, mua cổ phần trong 4 tháng đầu năm 2019 là 2,4 triệu USD/lượt góp vốn do có trường hợp góp vốn, mua cổ phần của Beerco Limited (Hồng Kông) vào công ty TNHH Vietnam Beverage với giá trị vốn góp 3,85 tỷ USD.

[3] Riêng Dự án tổ hợp hoá dầu Miền Nam Việt Nam điều chỉnh vốn đầu tư 1,386 tỷ USD đã chiếm tới 71,6% tổng vốn đầu tư của Bà Rịa – Vũng Tàu trong 5 tháng.

[4] Tháng 4/2020, có 4 dự án đăng ký mới trên 50 triệu USD, tổng vốn đầu tư 515,1 triệu USD, chiếm 41,3% tổng vốn trong tháng. Trong khi tháng 5/2020 không có dự án nào có vốn đầu tư trên 50 triệu USD.

[5] Tháng 4/2020, tổng vốn đầu tư của các dự án điều chỉnh vốn trên 50 triệu đã chiếm tới 98,4% tổng vốn điều chỉnh trong tháng. Trong khi tháng 5/2020 chỉ có 1 trường hợp, chiếm 36,7% tổng vốn.

[6] Trong 5 tháng 2020: Dự án đầu tư mới 4 tỷ USD tại Bạc Liêu; Dự án điều chỉnh tăng vốn 1,386 tỷ USD tại Bà Rịa – Vũng Tàu;

  Trong 5 tháng 2019: trường hợp góp vốn, mua cổ phần 3,85 tỷ USD của Beerco vào Beverage.

Bảng số liệu: FDI 5T.2020

Cục ĐTNN